Sposoby wentylacji budynków

Czwartek, 03 czerwiec 2010, kategoria: Instalacje

Obora w USA, w stanie Wisconsin

kliknij aby powiększyć

Rozróżniamy dwa typy wentylacji: grawitacyjną i mechaniczną (wymuszoną).

Wentylacja grawitacyjna

Zapewnienie optymalnych warunków mikroklimatu w budynkach inwentarskich wymaga wymiany powietrza, a z nią usunięcia nadmiaru pary wodnej, szkodliwych gazy oraz nieprzyjemnych zapachów. Przy wentylacji grawitacyjnej usuwanie "zużytego" powietrza następuje w skutek różnicy ciężarów powietrza napływającego z zewnątrz i znajdującego się w budynku. Prawidłowo zaprojektowana i wykonana wentylacja naturalna (grawitacyjna) pracuje niezawodnie i jest tania w eksploatacji. Natomiast funkcjonowanie wentylacji mechanicznej wiąże się z ponoszeniem kosztów na energię elektryczną i amortyzację zainstalowanych urządzeń, ale jest wydajniejsza.

Wentylacja grawitacyjna może być kanałowa, w której zużyte powietrze wyciągane jest kanałami wyciągowymi. Innym rozwiązaniem jest tzw. wentylacja kalenicowa. Nazwa ta pochodzi od szczeliny wykonanej w kalenicy dachu, przez którą "stare powietrze" wydostaje się na zewnątrz budynku. Wentylacja kalenicowa jest obecnie powszechnie stosowana w oborach dla krów mlecznych. Stosuje się w budynkach bez poddasza użytkowego. Otwór kalenicowy może być przykryty świetlikiem, zwłaszcza jeśli jest szeroki i występuje ryzyko wpadania deszczówki do budynku oraz śniegu. W innym przypadku nie ma takiej potrzeby - szczelina kalenicowa może być nie zasłonięta, jeśli pod nią nie znajdują się legowiska zwierząt. Wykonana w ten sposób wentylacja kalenicowa (świetlik z pleksi lub nieosłonięta szczelina kalenicowa) spełnia jednocześnie dwie funkcje - wentyluje i oświetla pomieszczenie.

Wielkość otworów nawiewnych i kalenica

Wentylacja kalenicowa do wymiany powietrza wykorzystuje grawitację i ciśnienie dynamiczne wiatru. Powietrze napływa do obory przez otwory nawiewne, a odprowadzane jest przez szczelinę wentylacyjną wykonaną wzdłuż kalenicy. Konstrukcja dachowa musi być tak wykonana, aby nie było możliwości bezpośredniego przepływu powietrza z otworów nawiewnych (odpowiednie kierownice zmieniające kierunek przepływu powietrza) do szczeliny kalenicowej.

Aby ten system wentylacji prawidłowo działał, budynek powinien stać poprzecznie do kierunku najczęściej wiejących wiatrów w danym terenie. Niskie dachy nie dają dostatecznej siły ciągu, a co za tym idzie wydajność wentylacji jest niska. Ażeby uzyskać wymagany ciąg, pochylenie połaci dachowej budynku musi wynosić co najmniej 15°.

Aby wentylacja grawitacyjna (naturalna) dobrze działała, doprowadzone świeże powietrze (nawiew) nie może powodować przeciągów w pomieszczeniu budynku. Rolę otworów nawiewnych mogą spełniać otwarte okna, lecz ten sposób nawiewu ma wadę, gdyż mogą powstawać przeciągi w pomieszczeniu. W oborach dla bydła mlecznego prędkość powietrza powinna wynosić zimą poniżej 0,1 m/s, a latem jest dopuszczalna do 0,5 m/s.

Obecnie coraz częściej nawiew w oborach spełniają duże otwory wykonane wzdłuż ścian podłużnych budynku, które w wietrzne dni są zakrywane kurtynami. Innym rozwiązaniem mogą być wloty powietrza (kanały wlotowe) umieszczone w ścianach budynku, wyposażone w klapy lub zasuwy regulujące wielkość przepływu, a także w kierownicę strumienia powietrza. Regulowanie napływu powietrza dolotowego poprzez klapy czy zasuwy może być sterowane ręcznie, mechanicznie albo automatycznie z wykorzystaniem sterowników. Kanały wlotowe powinny być ocieplone (skraplanie się pary wodnej). W okresie silnych wiatrów czy zamieci śnieżnych powinny być zamykane nawiewy od strony nawietrznej budynku. Wielkość otworów nawiewnych należy dostosować do wysokości budynku i ilości zwierząt w budynku. Im niższy budynek, tym szerokość otworów musi być większa.

Szczelina kalenicowa może być otwarta, ale wtedy należy liczyć się z przedostawaniem się opadów atmosferycznych do wnętrza obory. Aby temu zapobiec, wykonuje się nad szczeliną daszek. Można go wykonać w dwóch formach - łukowej lub daszkowej (kalenicowej). Gdy w kalenicy chcemy mieć świetlik, to kopułę daszku należy zrobić przezroczystą. Do tego celu najlepiej wykorzystać płyty komorowe z poliwęglanu, które są lekkie, odporne na uderzenia i obciążenie powierzchniowe, a ponadto można je wyginać na zimno.

Wentylator Multifan

kliknij aby powiększyć

Wentylacja mechaniczna

Niestety, aby efektywnie produkować mleko i uzyskiwać wysoką wydajność, wentylacja grawitacyjna nie wystarczy, zwłaszcza jeśli posiadamy niski budynek. Zamontowanie wentylatorów ograniczy straty mleka w okresie letnich upałów i zminimalizuje ryzyko problemów z zacielaniem, zamieralnością zarodków i problemami żywieniowymi.

Istnieją trzy podstawowe systemy wentylacji mechanicznej: podciśnieniowa, nadciśnieniowa, zrównoważona.

Wentylacja podciśnieniowa jest najbardziej rozpowszechnionym systemem wentylacji obór i chlewni. Zazwyczaj wentylatory wyciągowe zlokalizowane są w pionowych kominach osadzonych w dachu w budynkach bezstropowych lub w stropach budynków z poddaszem użytkowym. Otwory wlotowe powietrza zlokalizowane są przeważnie w ścianach bocznych, ale mogą być osadzone w stropie. Właściwy ruch powietrza jest uzyskiwany poprzez poprawne, równomierne i dostosowane do obsady zwierząt rozmieszczenie otworów wlotowych i wentylatorów wyciągowych.

Wentylacja nadciśnieniowa polega na nadmuchiwaniu powietrza do budynku przez wentylatory, które tym samym tworzą nadciśnienie powodujące wypychanie zanieczyszczonego powietrza na zewnątrz budynku. Wentylatory umieszczone w ścianach powodować mogą nierównomiernie wentylowanie i zbyt szeroki przepływ powietrza w otoczeniu wentylatorów. Wentylatory nawiewne zlokalizowane w dachu dają możliwość uzyskania równego ruchu powietrza w całym budynku, eliminując tym samym przeciągi, jednak powodować mogą problemy, szczególnie podczas niskich i wysokich temperaturach. Zimne lub gorące powietrze z nad połaci dachowej tłoczone jest do budynku. Przy wentylacji nadciśnieniowej występować mogą problemy związane z wykraplaniem się pary wodnej na elementach budynku nie w pełni hermetycznych, dlatego ten typ wentylacji nie jest polecany do obór.

Wentylacja zrównoważona

Wentylatory są zastosowane zarówno w otworach wlotowych jak i wylotowych. Jeśli system jest poprawnie zaprojektowany to nadciśnienie i podciśnienie się równoważą. Polecać go można w budynkach, w których nie ma możliwości zainstalowania otworów w ścianach bocznych.

Doskonale sprawdza się zastosowanie wentylacji grawitacyjnej kalenicowej z wentylatorami umieszczonymi nad krowami (patrz zdjęcia). Takie zastosowania są bardzo częste w Stanach Zjednoczonych. Wentylatory włącza się tylko w sezonie letnim, aby przeciwdziałać upałom. Wentylatory umieszczone nad stołami paszowymi faworyzują zwierzęta posilające się, a nie te leżące na legowiskach, co podnosi ich wydajność krów. Warto połączyć je dodatkowo ze zraszaczami powietrza.

Po szczegóły techniczne oraz więcej zdjęć systemów wentylacji zapraszamy do kontaktu. Pomożemy dobrać odpowiednie wentylatory oraz prawidłowo rozmieścić je w oborze, aby dały maksymalny efekt.